Ngày lễ
Tết là ngày đầu tiên của một năm vào ngày mồng 1 tháng 1 âm lịch
và tất nhiên là ngày quan trọng. Vì thế ngày này người Hàn Quốc cẩn thận
trong các hành động và họ hàng quây quần lại cùng ăn những món ăn ngon,
cùng chơi nhiều trò chơi.
Âm lịch là gì?
Ở phương đông người ta lấy mặt trăng trong sự dịch chuyển của thiên thể làm chuẩn và đã làm ra cách tính lịch của lịch âm. Tại Hàn Quốc, khuynh hướng chú trọng các ngày lễ rằm rất mạnh mẽ, đặc biệt các ngày rằm tiêu biểu như rằm tháng giêng (ngày 15 tháng 1), rằm tháng 6 (ngày 15 tháng 6), lễ Vu Lan(ngày 15 tháng 7), rằm trung thu(ngày 15 tháng 8)…
Ở phương đông người ta lấy mặt trăng trong sự dịch chuyển của thiên thể làm chuẩn và đã làm ra cách tính lịch của lịch âm. Tại Hàn Quốc, khuynh hướng chú trọng các ngày lễ rằm rất mạnh mẽ, đặc biệt các ngày rằm tiêu biểu như rằm tháng giêng (ngày 15 tháng 1), rằm tháng 6 (ngày 15 tháng 6), lễ Vu Lan(ngày 15 tháng 7), rằm trung thu(ngày 15 tháng 8)…
Vào sáng ngày tết, Người Hàn Quốc gọi việc chuẩn bị món ăn (thức
ăn ngày tết) với rượu (rượu cúng) sớm và tiến hành các nghi lễ là ‘buổi
cúng lễ tổ tiên đầu năm’. Thường nếu kết thúc buổi tế lễ thì người ta
vái lạy những người nhiều tuổi theo tuần tự, chúc tết đầu năm mới và
người ta gọi đó là ‘chúc tết’.
Nếu việc chúc tết trong nhà kết thúc thì
người ta sẽ dùng bữa sáng bằng món bánh Tt’ok guk đã cúng lễ và lại đến
tìm họ hàng, những người hàng xóm lớn tuổi chúc tết. Phía nhận những
lời chúc tết mời người lớn rượu hoặc món ăn, cho trẻ con bánh hoặc tiền
mừng tuổi và chúc nhau những lời chúc tốt đẹp.
Với những khoản tiền
mừng tuổi, các món ăn ngon và quần áo diện ngày tết đẹp đẽ khiến ngày
tết là dịp lễ thú vị mà những đứa trẻ mong đợi. Vào ngày tết người ta
chơi các trò chơi dân gian như nhảy dây, trò chơi yutnori, thả diều ….
Trò chơi nhảy dây là trò chơi sôi động nhất và tràn đầy sinh khí mà các
cô gái thường chơi vào dịp đầu năm.
Rằm tháng Giêng
Nếu xem xét từ khía cạnh tượng trương trưng của văn hoá Hàn Quốc
với nền tảng canh tác nông nghiệp, thì ý nghĩa của rằm tháng Giêng về
căn bản là nguyên lý âm tính của mặt trăng •nữ thần•mặt đất và nguồn gốc
của sự phong phú. Vào rằm tháng Giêng, người Hàn Quốc thường tổ chức
các hoạt động tiêu biểu với trọng tâm là mặt trăng như ngắm trăng, bói
trăng, làm nhà dưới ánh trăng, hái trứng rồng, dẫm chân, nhảy dây…
Trong
ngày rằm tháng Giêng âm lịch nấu cơm ngũ cốc với 5 chủng loại ngũ cốc
gói ăn với lá vừng non luộc hoặc lá rong biển, hoặc trộn với 9 loại rau
muối rồi ăn. Và trong ngày này để cho tai được nghe rõ hơn người ta còn
uống “rượu thính tai’, và với ý nghĩa phòng chống mụn nhọt người ta còn
cắn các loại quả hại có vỏ cứng như quả óc chó, hạt dẻ, hạt thông, quả
ngân hạnh, hạt lạc… Vào buổi sáng ngày này trẻ con gặp bạn bè gọi tên và
trả lời một cách bâng quơ “ hãy mua cái nóng của tôi đi”. Nếu như thế
người đó sẽ không bị nóng vì đã bán được cái nóng của mình cho người trả
lời trong 1 năm.
Trung Thu (Vụ mùa thu hoạch)
Trung thu là ngày 15 tháng 8 và đây là dịp trăng sáng nhất trong 1
năm. Người Hàn Quốc thường làm bánh Song-pyeon bằng ngũ cộc của năm và
nấu canh To-ran, chuẩn bị hoa quả như hồng, hạt dẻ, táo… làm lễ cúng tổ
tiên và đi tảo mộ. Trên bàn thờ cúng tổ tiên người Hàn Quốc bày các loại
ngũ cốc hoặc hoa quả thu hoạch đầu tiên trong này đó để tạ ơn tổ tiên
và sau khi cúng xong thường đi tảo mộ. Lễ hội, ăn uống, vui chơi, nhảy
múa, nhảy dây, vật võ s’sirum, múa kangkangsuwuollae … được hình thành
tự nhiên dưới ánh trăng rằm.
Giỗ (Tế lễ)
24 tiết là biểu hiện của 24 phân biến hoá của tự nhiên dựa theo
lịch dương, đông chí nếu vào đầu tháng 11 âm lịch sẽ là “đầu đông chí”,
nếu vào giữa tháng 11 sẽ là “giữa đông chí”, nếu vào cuối tháng đó sẽ là
“cuối đông chí”, dựa vào đó mà đông chí có tên gọi khác nhau theo từng
thời khi rơi vào. Đông chí vào ngày 29 tháng 11 âm lịch sẽ có ngày ngắn
đêm dài nhất trong năm. Vào ngày đông chí ở mỗi gia đình thường nấu cháo
đậu đỏ dâng cúng tổ tiên, rắc ở cửa chính và tường. Với niềm tin là sẽ
đánh đuổi được ma quỷ nếu làm như vậy, cháo đậu đỏ không phải là món ăn
thông thường mà nó chứa đựng ý nghĩa tín ngưỡng trong đó. Món cháo đỏ
với ý nghĩa loại trừ tai ương tồi tệ được nấu bằng bột gạo nếp, đậu đỏ,
người ta cũng ăn theo số tuổi của mình.