Loài
người thể hiện lời chào không chỉ bằng lời nói mà còn bằng điệu bộ,
phong cách, cử chỉ. Bởi thế, văn hóa chào hỏi còn phản ánh phong cách
con người, thuần phong mĩ tục của địa phương và dân tộc.
Ở nước Anh - xứ
sở sương mù, thời tiết luôn được bao phủ bởi lớp sương mù âm u nên
những ngày nắng ấm luôn luôn được mong mỏi. Bởi thế, người Anh mới ghép
từ Good (tốt) vào trước các danh từ Morning, Afternoon, Evening để hình
thành câu chào.
Đối với người Việt Nam, câu chào (Chào bác ạ!) còn có
thể được chuyển thành câu hỏi (Anh, chị đi đâu đấy?) hoặc câu mời (Mời
bác xơi cơm ạ!). Đi kèm với lời nói, người dưới khi chào người trên
thường phải lễ phép, khoanh tay trước ngực để thể hiện sự kính trọng…
Trên thế giới, dân tộc cầu kì và cọi trọng lời chào nhất là Nhật Bản. Ngoài câu chào "오지기"
(Ochigi) phổ biến mà chúng ta đều biết thì người Nhật tùy theo từng ngữ
cảnh: khi gặp lần đầu tiên, khi chia tay, khi cảm ơn hoặc xin lỗi… lại
có các cách thể hiện lời chào khác nhau. Đặc biệt, lời chào của người Nhật luôn nhất thiết phải đi cùng với nụ cười và động tác gập lưng, cúi
đầu. Nếu để đối phương, nhất là người lớn tuổi cúi đầu trước sẽ là thất
lễ.
Lời chào bằng tiếng Hàn "안녕하세요"
ngày nay đã được cả thế giới biết đến. Nhưng hiếm có ai biết, lời chào
này lại chứa đựng trong nó lịch sử đau thương của cả một dân tộc. Trải
qua chiến tranh loạn lạc và sự thiếu thốn triền miên, con người ta trong
một đêm có thể ra đi bất cứ lúc nào bởi lưỡi dao loạn lạc hay đơn giản
chết vì cái đói. Vì thế, cứ buổi sáng tỉnh dậy, người Hàn Quốc lại dùng
câu hỏi thay cho câu chào "밤새 안녕하셨습니까?", "안녕히 주무셨습니까?" (Đêm qua ông, bác, anh... ngủ có được bình an không ạ?). Từ "안녕" tiếng Hán (安寧)
mang nghĩa là "an ninh" tức, trạng thái an toàn, không lo lắng, sợ hãi.
Như vậy, đối với người Hàn Quốc, niềm hạnh phúc lớn nhất chính là trạng
thái an toàn, bình an vô sự.
Trong xã hội Hàn Quốc, ta thấy phổ biến nhất là cách nói "안녕하세요".
(Có thể dịch là "Xin chào" trong tiếng Việt, hoặc "Hello" trong tiếng
Anh). Từ cách nói này, có thể hỏi thăm người đối diện bằng các biểu hiện
như: 안녕하신지요? 편안하신지요?
(Ông/bà/bác... có được khỏe mạnh, bình an không?). Vì tiếng Hàn có đặc
điểm hay lược bỏ chủ ngữ nên ta phải dựa vào từng ngữ cảnh và đối tượng
giao tiếp để thay đại từ nhân xưng cho phù hợp.
Không chỉ thế, khi chủ thể - người nói - ở trạng thái "tĩnh" (ở lại) muốn chào đối phương ở trạng thái "động" (đi) sẽ nói: "안녕히 가세요"
(Chúc ông/bà/bác… lên đường bình an). Còn khi chủ thể ở trạng thái
"động" (đi) muốn chào đối phương ở trạng thái "tĩnh" (ở lại) sẽ nói: "안녕히 계세요"
(Chúc ông/bà/bác…ở lại mạnh giỏi). Đối với bạn bè hoặc người nhỏ tuổi,
ta có thể thay đổi cách chào cho thân mật, gần gũi hơn như: 친구야, 안녕 (Chào bạn) / 안녕, 또 만나자 (Chào nhé! Lần sau mình lại gặp nhau).
Trong khi chào hỏi, người Hàn Quốc còn hay dùng từ 안부 (安否, an phủ) với nghĩa "lời hỏi thăm xem đối phương có được bình an hay không".
Ví dụ:
안부 전화.
Điện thoại hỏi thăm.
Điện thoại hỏi thăm.
안부 편지.
Thư thăm hỏi.
Thư thăm hỏi.
안부를 묻다.
Hỏi thăm tình hình sức khỏe, công việc, cuộc sống nói chung.
Hỏi thăm tình hình sức khỏe, công việc, cuộc sống nói chung.
아버님께 안부를 전해 주십시오.
Cho tôi gửi lời hỏi thăm tới cha bạn.
Cho tôi gửi lời hỏi thăm tới cha bạn.
멀리 떠나 있는 사람의 안부가 궁금해진다.
Lo lắng cho tình hình của người đi xa.
Lo lắng cho tình hình của người đi xa.
Văn
hóa chào hỏi của người Hàn Quốc tuy không cầu kì như người Nhật nhưng
ta cũng dễ dàng nhận thấy người Hàn Quốc rất chú trọng đến thái độ và cử
chỉ khi chào hỏi. Cũng giống như người Nhật, nụ cười và động tác gập
lưng không thể thiếu trong văn hóa chào hỏi ở Hàn Quốc. Do sự thâm nhập
của văn hóa phương Tây và sự phát triển của xã hội hiện đại mà ngày nay
người ta có thể thay động tác gập lưng bằng cái cúi đầu nhẹ. Tuy nhiên, ở
những trường hợp đặc biệt trang trọng hoặc muốn thể hiện sự kính trọng
với người cao tuổi, người có chức vụ cao trong xã hội thì động tác gập
lựng vẫn đặc biệt được coi trọng.
Tại
Hàn Quốc, bài học đầu tiên của các nhân viên của các phòng Tiếp dân,
các loại hình dịch vụ là học về cách chào khách hàng. Mỗi một nhân viên
đều được đào tạo về ngữ điệu, phong thái, động tác, cử chỉ (gập lưng bao
nhiêu độ là vừa phải, trong thời gian bao lâu…) một cách chi tiết và tỉ
mỉ. Chúng ta có thể thấy rõ điều này khi đến bất cứ một siêu thị, ngân
hàng hay cơ quan tiếp dân nào tại Hàn Quốc.
Nền kinh tế "phát triển thần kì" của Hàn Quốc không chỉ đặt mấu chốt ở chất lượng hàng hóa, dịch vụ mà còn nằm ở "미소 전력" - chiến lược nụ cười.
Nụ cười và thái độ lịch sự, thân thiện trong văn hóa chào hỏi không chỉ
thể hiện sự tôn trọng, tình đoàn kết cộng động mà còn góp phần xây dựng
hình ảnh một đất nước Hàn Quốc: Hiện đại, văn minh và chuyên nghiệp.
Nguồn: Thông tin Hàn Quốc